ادبیات نظری تحقیق شرط ارجاع به داوري و اعتبار شرط داوري از ديدگاه حقوق بين الملل و حقوق ایران

بررسی شرط ارجاع به داوري بروز اختلافات بين المللي در بين دولت ها و يا اتباع آنها ، بيش از هر چيز محصول فقدان مقنن واحد در جامعه بين المللي است . اين اختلافات در گذشته نه چندان دور به طور عمده با توسل به زور حل و فصل مي گرديد . لکن پيرو نظريات ابرازي حقوقدانان به ويژه نظريه دراگو و پس از آن ممنوعيت جنگ در روابط بين المللي به ويژه در چارچوب سازمان ملل متحد ، حل و فصل مسالمت آميز اختلافات بين الملل ، اهميت ويژه اي يافت . حل و فصل اختلافات بين المللي در بين دولتها مبتني ير اين اصل بنيادين است که محاکم داوري و قضايي بين المللي فقط در صورت ابراز اراده و رضايت صريح طرفين اختلاف صلاحيت رسيدگي خواهند داشت . اين اصل در تمام عرصه هايي که دولتها طرف اختلافات حقوقي مي باشند ، حاکم است . دولتها معمولا به دو شکل رضايت خود را براي ارجاع دعاوي به روش هاي حقوقي حل و فصل دعاوي ابراز مي دارند . زماني قبل از بروز اختلاف ، طرفين در قالب معاهده خود را ملتزم مي نمايند که هرگونه يا برخي اشکال اختلافات محتمل آينده في مابين خود را به داوري بين المللي ارجاع دهند . زماني نيز پس از بروز اختلاف و لزوم حل آن ، طرفين اختلاف به اين نتيجه مي رسند که اختلاف في مابين خود را به داوري ارجاع دهند و در قالب يک معاهده ، توافقات خود را مکتوب مي نمايند . آنچه در تحقيق حاضر مورد بررسي قرار مي گيرد اين است که در مواردي که معاهده اي حاوي شرط ارجاع به داوري است ، و اصل معاهده زير سوال قرار مي گيرد ، آيا قيد داوري مندرج در آن نيز به تبع قرارداد بي اعتبار مي شود يا خير ؟ لذا در جهت پاسخگويي به اين سئوال ، ابتدا حقوق داخلي ایران و آنگاه در پرتو رويه قضايي بين المللي ، موضوع را در حقوق بين الملل مورد ارزيابي قرار مي دهيم .  گفتار اول : شرط ارجاع به داوري و اعتبار آن در حقوق داخلي در سالهای اخیر نهاد داوری رونق بیشتری گرفته است و طبعاً مسائل حقوقی مربوط به آن یک به یک مطرح می شود و محتاج تدبیر و راه حل است . بخش مهمی از این تدابیر و راه حل ها برعهده رویه قضایی است که اقبال به داوری را هرچه بیشتر تأیید کند ، از آن رفع ابهام نماید و مشکلات را از سر راه بردارد . بخش دیگری نیز برعهده صاحبنظران و نویسندگان حقوقی است که در ایجاد و تقویت دکترین  داوری و تنظیم مبانی نظری آن بکوشند .  استقلال شرط داوری  از قراردادی که در آن درج می گردد از جمله پرسش هایی است که همواره موضوع بحث بوده است . سؤال این است که آیا شرط داوری باید از سرنوشت قراردادی که بدان تعلق دارد پیروی کند یا اینکه می تواند وجود مستقلی داشته باشد . قرارداد داوری که بصورت موافقت نامه مستقل منعقد می گردد ، در سیستم حقوقی ایران تابع شرایط